Şema Terapi

İnsan, dünyaya geldiği ilk andan itibaren ilişki kurmaya başlar. Bu ilişki genellikle ebeveynleriyle, bakım verenleriyle olur. İlk dönemlerde yaşanan ilişki ve durumlar ile yakın dönemde yaşanan ilişki ve durumlar birbirine paraleldir (Bowlby , 1973). Paralel olduğunu düşünen ekollerden biri de şema terapi modelidir. Kişilerin, şimdiki ilişkilerini incelerken; çocukluktan bugüne olan şemaları göz önünde bulundurur. Young’a göre ilişkilerdeki bu davranışlar şemanın kendisi değil; şemalara verilen tepkidir. Bu tepkiler ile uyumsuz davranışlar temellenir (Young ve diğerleri, 2009). Şemalar, çevre, mizaç, temel çocukluk ihtiyaçlarından oluşur (Farrell ve diğerleri, 2014). Birçok şemanın toksik çocukluk deneyimleriyle oluştuğu düşünülse de tüm şemalar toksik çocukluk deneyimleriyle ya da travma sonucu oluşmaz. Örneğin; terk edilme şeması olan birisi travmatik bir geçmişe sahip olmayabilir (Young ve diğerleri, 2003).

Şema, kişinin bilgileri düzenleyip yeniden yorumlamasına yardımcı olur. Deneyimler sonrası şemalar konumlanır(Conway ve diğerleri, 2000). Bu sayede dünyayı, konumlandırdığı şemalar ile değerlendirmeye, düzenlemeye başlar. Çocukluk çağında oluşturulan bu şemalar, yetişkinlik döneminde yeniden canlanır. Başkalarıyla kurduğu iletişimde, karşısındaki kişi hakkındaki düşünce, his ve davranış üzerinde oldukça etkilidir (Young ve diğerleri, 2003).